कञ्चनपुर। असार तेस्रो साता आएको भीषण बाढी र डुबानले कञ्चनपुर जिल्लामा ठूलो मात्रामा भौतिक र आर्थिक क्षति पुर्याएको छ। असार २३ र २४ गते कञ्चनपुरमा भारी वर्षा भएपश्चात् आएको बाढीले विभिन्न क्षेत्रमा व्यापक प्रभाव पारेको छ। जिल्ला प्रशासन कार्यालयले गरेको प्रारम्भिक विवरण अनुसार, बाढीका कारण जिल्लामा करिब रु १ अर्ब ५७ करोड १० लाख २१ हजार चार सय २९ बराबरको क्षति भएको छ।
कृषि, उद्योग, र पूर्वाधारमा ठूलो क्षति
कञ्चनपुर जिल्लामा बाढीले विभिन्न भौतिक पूर्वाधार, कृषि बाली, उद्योग, तथा पशुधनमा व्यापक क्षति पुर्याएको छ। जिल्ला प्रशासन कार्यालयका निमित्त प्रमुख जिल्ला अधिकारी पर्शुराम पोखरेलले दिएको जानकारी अनुसार, कृषि क्षेत्रमा मात्रै रु ६५ करोड ४० लाख ८३ हजार पाँच सय ४६ बराबरको क्षति भएको छ। महाकाली सिँचाइ व्यवस्थापन कार्यालयमा रु २९ करोड २२ लाखको क्षति भएको छ भने महाकाली सिँचाइ तेस्रो चरण कार्यालयमा रु दुई करोड ३२ लाख ५२ हजार नौ सय बराबरको नोक्सान भएको छ।
यसैगरी, सडक डिभिजन कार्यालयमा रु तीन करोड ८८ लाख ७० हजार, पूर्वाधार विकास कार्यालयमा रु सात करोड १९ लाख ७५ हजार, जलस्रोत तथा सिँचाइ विकास डिभिजन कार्यालयमा रु २२ लाखको नोक्सान भएको छ। साथै, जनताको तटबन्ध कार्यालयमा रु ४७ करोड ४२ लाख ८३ हजार नौ सय ८३ बराबरको क्षति भएको बताइएको छ।
बाढीबाट घरेलु तथा साना उद्योग पनि नराम्ररी प्रभावित भएका छन्। घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयले दिएको विवरण अनुसार, बाढीका कारण उद्योग क्षेत्रमा रु १७ लाख ६५ हजारको नोक्सान भएको छ। पशुधनको क्षति पनि ठूलो रहेको छ, जसमा रु एक करोड २३ लाख ९१ हजार बराबरको क्षति भएको छ।
जनधनको क्षति
बाढीको कारण कञ्चनपुरमा चारजनाको मृत्यु भएको छ। मृतकहरूको परिवारलाई क्षतिपूर्ति प्रदान गर्ने सम्बन्धमा सरकारी निकायहरूले छलफल गरिरहेको छ। बाढीका कारण जनधनको मात्रामा व्यापक नोक्सानी भएको र प्रभावित परिवारहरूलाई राहत प्रदान गर्ने काम भइरहेको बताइएको छ।
ऐतिहासिक भारी वर्षा
असार २३ र २४ गते कञ्चनपुरमा अत्यधिक वर्षा भएको थियो, जसलाई ‘क्लाउड ब्रस्ट’ का कारण भएको मुसलधारे वर्षा भनेर मौसमविद्हरूले पुष्टि गरेका छन्। मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले यो वर्षा नेपालमा अहिलेसम्मकै अत्यधिक रहेको जनाएको छ। कञ्चनपुरमा आएको यो भारी वर्षाले गाउँ, खेत, उद्योग, र यातायात पूर्वाधारहरूमा गम्भीर क्षति पुर्याएको छ।
पुनर्निर्माण र राहतको योजना
जिल्ला प्रशासन कार्यालय र अन्य सरकारी निकायहरूले बाढीबाट प्रभावित क्षेत्रहरूको पुनर्निर्माण र प्रभावित जनतालाई राहत प्रदान गर्न विभिन्न कदम चालिरहेको जानकारी दिएका छन्। निमित्त प्रमुख जिल्ला अधिकारी पोखरेलले भने, “बाढी र डुबानबाट भएको क्षतिको मूल्याङ्कन गरेर यहाँका कार्यालयहरूबाट क्षतिको विवरण संकलन गरेका छौँ। यसलाई आधार मानेर पुनर्निर्माण र राहत कार्यमा तीव्रता दिने योजना छ।”
सरकारले बाढीबाट प्रभावित क्षेत्रहरूको पुनर्निर्माणका लागि विशेष समिति गठन गरी विस्तृत अध्ययन गर्न र प्रभावित जनतालाई तात्कालिक राहत प्रदान गर्न कार्ययोजना अघि सारेको छ। बाढीबाट भएको कृषि, उद्योग, र पशुधनको क्षतिलाई न्यूनीकरण गर्न सरकारले राहत प्याकेज घोषणा गर्ने तयारी गरिरहेको छ। यसैगरी, तटबन्ध र सिँचाइ प्रणालीको पुनर्निर्माणका लागि विशेष पहल गरिने बताइएको छ।
