महेन्द्रनगर । सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले वितरण गर्ने अनुदान प्रभावकारी भन्दा पनि बजेट स्वाहा पार्ने प्रपञ्च भईरहेको छ । चालु आर्थिक बर्ष ०८०÷०८१ मा प्रदेश सरकार भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले किसानलाई भँैसी पालनमा वितरण गर्ने अनुदान कुल्याउने प्रपञ्च भएको हो ।
भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले बेलडाँडीका १५ किसानलाई दिएको भैसी प्रर्बद्धन अनुदान कार्यक्रममा किसान समुहले नयाँ भैँसी खरिद गर्नुपर्ने भएपनि गाँउले छिमेकीका भैँसी भाडामा ल्याएर ४० लाख अनुदान रकम कुल्याउने प्रपञ्च रहेको रहस्य खुलेको छ । बेलडाँडी गाँउपालिका ३ कमरी स्थित जमुना गाईभैसी पालन कृषक समुहले १ राँगो सहित ३० भँैसी खरिद र गोठ सुधारमा नक्कली काम गर्न खोजेको पाईन्छ ।
उक्त समुहले नयाँ भैँसी खरिद गर्नुपर्ने भएपनि नक्कली भैँसी खडा गरेर प्रदेश सरकारको अनुदान कुल्याउने सपना पुरा हुन सकेको छैन । बैशाख अन्तिम सातातिर जिल्लाबाट भेटेनेरिनरी तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रबाट अनुगमनमा गएको सरकारी टोलीले सबै गोठ सुधार र भैँसी खरिद गर्न निर्देशन दिएपछि समुहले बाध्य भएर भैँसी गरिद गरेको पाईन्छ ।
अनुगमन टोली पुग्दा समुहले रातारात गाँउले छिमेकीका भैँसी भाडामा ल्याएर देखाएका थिए । प्रति भैँसी ५ सय भाडामा लिएर नक्कली भैँसी खडा गरेर प्रदेश सरकारको अनुदान कुल्याउने दाउ असफल भएको छ । भेटेनेरिनरी तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रले नक्कली भैँसी खडा गरेपछि भुक्तानी नदिएकाले समुहले बाध्य भएर नयाँ भैँसी गरेको थियो ।
जमुना गाईभैसी पालन कृषक समुहले नक्कली भैँसी खडा गर्ने कामदेखि घुस माग्नमा बेलडाँडीकै जनप्रतिनिधीले उपाया सिकाएको आरोप लगाएका छन । जमुना गाईभैसी पालन कृषक समुहका सल्लाहकार हरिकिशन रानाले समुहमा नक्कली भैँसी खडा गर्न बेलडाँडीकी उपप्रमुख शान्ति नाथले जुक्ति दिएको आरोप लगाए ।
‘मलाई उपप्रमुख नाथले नै नयाँ भैसी खरिद नगर्न सुझाव दिएएको र अनुगमनका क्रममा गाँउबाट नक्कली भैँसी देखाउन भन्यो, बाँकी रकम भुक्तानीका लागि हाकिमलाई सेटिङ्ग गर्नुपर्छ भन्दै म बाट १२ लाख रुपैयाको चेक लियो, ‘उनले भने, ‘अहिले आएर म माथि चेक बाउन्सको मुद्दा दिन खोजियो ।’ उपप्रमुखकै योजना अनुरुप आफुले पनि नक्कली भैँसी खडा गरेर बाँकी प्रदेश सरकारको रकम पचाउन खोजेको उनले स्वीकार गरेका छन ।
‘मलाई १२ लाख रुपैया हाकिमलाई दिनुपर्छ भन्दै चेक मागियो, अनि आफ्ना लागि ४ लाख मागिन, तर मैले चार लाख दिएन, ‘उनले भने, ‘१२ लाखको चेक दिएपछि नक्कली भैँसी खडा गरेर भुक्तानीका लागि कार्यालय धाउदा पैशा नदिएपछि १ राँगो सहित ३० भैसी खरिद गरे, त्यसपछि भुक्तानी ग¥यो, अहिले १५वटै किसानका घरमा भैसी छन, जतिबेला जति पटक अनुगमनमा जाँदा पनि भैसी भेटिन्छन ।’
अहिले समुहले सबैतिर गोठ एव भैसी भएपनि उपप्रमुखले आफ्ना बिरुद्धमा प्रहरीदेखि बैंकसम्ममा षड्यन्त्र रचेर आफुलाई फसाउन खोजेको रानाको आरोप छ । रानाले कुन कार्यालयको हाकिमका लागि १२ लाख उपप्रमुखले मागेको आरोप खुलाउन चाहेनन् । रानाले आफ्नो निजी खाताको चेक दिएको बताउँदै उपप्रमुखले पछि ५ सक्कली भैसी खोजिदिएको उसको रकम पनि दिएको दावि गरेका छन ।
उक्त घटनालाई केलाउँदा किसानका लागि प्रदेश सरकारले दिने योजनामा जनप्रतिनिधी, किसानका विचौलियादेखि कर्मचारीको साटगाँठ देखिएको स्थानीयको भनाई छ । भेटेनेरिनरी तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र कञ्चनपुरका प्रमुख चन्द्रकान्त पन्तले पहिलो अनुगमनमा जाँदा समुहले फल्ट र अधुरो काम गरेको बताउँदै दोस्रोमा जाँदा पुरा काम गरेपछि मात्रै भुक्तानी दिएको बताए ।
समुहका सल्लाहकार रानाले उपप्रमुख शान्ति नाथलाई हाकिमका लागि १२ लाख मागेको आरोप कुन कार्यालयको कसलाई ईङगित गरेको विषयमा स्पष्ट पार्नुपर्ने भन्दै अनाहकमा कसैलाई आरोप लगाउन नहुने तर्क राखेका छन । बेलडाँडी गाँउपालिका उपप्रमुख शान्ति नाथले जमुना गाईभैसी पालन कृषक समुहका सल्लाहकार हरिकिशन रानाले लगाएका सबै आरोप झुटा भएको बताएकी छिन ।
‘म माथि लगाएका नक्कली भैँसी खडा गर्नेदेखि हाकिमका लागि १२ लाख र आफ्ना लागि ४ लाख मागेको आरोप मित्था हो, यसमा म खण्डन पनि गर्न चाहन्छु, ‘उनले भनिन, ‘गोठ निर्माणका क्रममा आफन्तबाट लिएको रकम रानाले अझै फिर्ता गरेका छैनन, अनि पाँच भैसीको पनि रकम अझै दिएका छैनन, महिनौँदेखि भागेका छन, अनि ममाथि अनेकन निराधार आरोप लगाउन मात्रै जानेका छन, मलाई लगाएका आरोप मित्था छन ।
स्थानीयले उक्त घटना प्रतिनिधी मात्रै भएकाले तीनै तहका सरकारले किसानलाई दिने अनुदान यस्तै दोहन हुने गर्न खोजिने भएकाले सरकारले बर्षनी गर्ने अबौँ खर्च बालुवामा पानी हालेजस्तै भएको छ । भावि दिनमा तीनै तहका सरकारले जनतालाई दिने अनुदानमा तीनै तहका सरकारी निकायबाट क्रसचेक गर्नुपर्नेमा सुझाव दिएका छन ।