महेन्द्रनगर । व्यावसायिक उत्पादन गरिएको तरकारीले बजार नपाउँदा यहाँका किसान चिन्तित बनेका छन् । व्यावसायिक प्रयोजनका लागि तरकारी लगाउँदै आएका किसानले व्यावसायिकरूपमा खेती गरेका थिए ।
कञ्चनपुरको दोधारा चाँदनी नगरपालिका-८ स्थित सुन्दरनगरमा करिब १० कट्टा जग्गा भाडामा लिएर प्रेम रोकायाले बोडी,लौका,फर्सीखेति गरेका छन् । अहिले उत्पादित तरकारीले बजार नपाएको गरोकायाले बताए।
“स्थानीय बजारलाई मध्यनजर गर्दै व्यावसायिक तरकारी खेती सुरु गरियो, उत्पादन असाध्यै राम्रो छ, तर बिक्रीका लागि बजार छैन, बजार अभावमा टिपेर त्यसै फाल्नुपरेको छ”, उनले भने । हाल प्रतेक २ दिनमा न्यूनतम १०० किलोदेखि बढीमा एक सय ५० किलोसम्म तरकारी उत्पादन भइरहेको उनले बताए । स्थानीय बजारमा बिक्री नभएपछि भीमदत्तको बजारमा सस्तो मूल्यमा ढुवानी खर्चेर पठाउन बाध्य भएको रोकायाले बताए ।
“दिनहुँ तरकारी उत्पादन भइरहेको छ, स्थानीय र स्थानीय बजारका व्यापारीले यहाँको उत्पादन खरिद गर्दैनन्, सस्तो मूल्यमा भारत बाट खरिद गरेर ल्याउछन । उत्पादन भइरहेको तरकारी सस्तो मूल्यमा बाहिर पठाउँदा लागत पनि उठाउन धौधौ परेको छ”, उनले भने, “बजारीकरणको राम्रो प्रबन्ध नहुँदा हामी किसानलाई मार खेप्नु परिरहेको छ ।” गत बैशाखदेखि उत्पादन दिन थालेको बोडी हालसम्म २० क्विन्टल भन्दा बढी उत्पादन भइसकेको छ ।
यस क्षेत्रमा उत्पादन भएको भिण्डीको बजार मूल्य सरदरमा न्यूनतम प्रतिकिलो रु ४० देखि बढीमा रु एक सयसम्म रहेको छ । उत्पादन भएको बोडी मध्ये २/३ क्विन्टल बोडी बोडी पनि स्थानीय बजारमा खपत नभएको किसान बताउँछन् । बोटमा अझै पनि उत्पादन दिइरहेको छ । दैनिक तरकारी टिपेर बाहिरका बजार खोज्दै पठाउनुपर्दा किसानलाई खेती गरेर लागत उठाउन समस्या परिरहेको छ । अहिलेसम्म तरकारी बिक्रीबाट करिब रु १ लाखसम्मको आम्दानी भएको रोकायाले बताए । बजार अभावमा तरकारी घरमै कुहाएर फाल्न बाध्य भएको उनले गुनासो गरे ।
अहिले बोडीको मूल्य बजारमा प्रतिकिलो रु ५० देखि ५५ रहेको किसान बताउँछन् । किसानले लागतअनुसारको मूल्य पनि पाउँदैनन् भने भनेको समयमा बजार सहज नहुँदा उत्पादन बेला–बेलामा त्यसै खेर फाल्नु परिरहेको छ । तरकारीबाट राम्रो उत्पादन लिन सकिने सम्भावना छ । बजारीकरणको झन्झटले किसानले भरसक यसको व्यावसायिक खेती गर्न मन पराउँदैनन् ।
टिपेर धेरै दिनसम्म राख्न नमिल्ने भएकाले यसका लागि फल टिप्नेबित्तिकै बजार चाहिन्छ । स्थानीय बजारमा भारत बजारबाट कृषि उपज भित्रिने गरेकाले व्यापारीले स्थानीय उत्पादनलाई महत्व दिँदैनन् । विषादी प्रयोग गरिएका सस्ता कृषि उपज खरिद गरी बिक्री गर्ने आदत परेका व्यापारीले स्थानीय उत्पादन भरसक खरिद गर्न खोज्दैनन् ।
