महेन्द्रनगर। जेनजी पुस्ताको आन्दोलनमा घाइते भएका डडेल्धुराका मुकेश अवस्थी अहिले काठमाडौँको ट्रमा अस्पतालमा उपचाररत छन् ।
भदौ २४ गते दिउँसो करिब १२ बजेर ४५ मिनेटसम्म मुकेशले दिदी आकृतिसँग फोनमा कुरा गरिरहेका थिए । नयाँ बानेश्वरस्थित संसद् भवन नजिकैको आफ्नो कार्यालयमा रहेका मुकेशले दिदीलाई आफू काममै रहेको बताएका थिए । फोन सम्पर्क टुटेको केहीबेरमा मुकेश आन्दोलनमा सहभागी भए ।
सोही दिन अपराह्न ४ः४९ बजे ट्रमा सेन्टरबाट फोन आयो । ‘तपाईंको बिरामी यहाँ हुनुहुन्छ, अवस्था गम्भीर छ र ओटी (अप्रेसन थिएटर) मा लगिएको छ,’ फोनमा भनिएको थियो ।मुकेशलाई दिउँसो साढे २ देखि ३ बजेको बिचमा अस्पताल लगिएको थियो । उनको बायाँ खुट्टाको घुँडा मुनि गोली लागेको थियो । गोलीले मुख्य नसा, स्नायु प्रणाली र हड्डी सबै क्षतविक्षत बनाएको थियो ।
‘डाक्टरहरूले घण्टौंसम्म प्रयास गर्नुभयो । राति ११–१२ बजे मुकेशलाई अप्रेसन थिएटरबाट बाहिर निकालियो । उहाँहरूले भाइको ज्यान त बचाउनुभयो, तर खुट्टा बचाउन सकिएन,’ आकृतिले भनिन् ।
गोलीको असरले त्यो बेला उनको मुटु, कलेजो र फोक्सोमा समेत गम्भीर प्रभाव पारेको थियो । मंगलबार दिउँसो उनको त्यही खुट्टा अप्रेसन गरेर काटिएको छ ।
२२ वर्षीय मुकेशको सपना विदेश जाने थियो । डडेल्धुराको अमरगढी नगरपालिका–५, सेलागाउँका उनी डोटीको कुमालीकोटबाट सब–इन्जिनियरिङ पढेर करिब डेढ वर्षअघि काठमाडौँ पुगेका थिए । उनी जागिर गर्दै अस्ट्रेलिया जाने तयारीमा थिए । ‘अब सबै सपना चकनाचुर भयो,’ आकृतिले भनिन् ।
मुकेश परिवारका जेठो छोरा हुन् । परिवारले छोराको भविष्यका लागि देखेको सपना एउटा गोलीले चकनाचुर पारिदिएको दिदी आकृतिले भनिन् । यो घटनापछि परिवार मर्माहत छ ।
आन्दोलन सफल भइसक्दा देशमा अब के हुन्छ भन्ने एक प्रकारको अन्योल थियो भने नेपाली सेना बाहेकको सुरक्षा निकाय पनि करिब निष्क्रिय अवस्थामा थियो । सोही समयमा आन्दोलनका घाइते र मृतकबारे विवरण संकलन गर्ने र सम्बन्धित निकायमा जानकारी गराउने भूमिका स्वस्फूर्त रूपमा गरिरहेका थिए । कतिपयले घाइतेका लागि आवश्यक लुगाफाटो र खाने कुरा उपलब्ध गराइरहेका थिए ।
सोही क्रममा मुकेशको मृत्यु भएको सूचना बाहिरियो । मुकेशकै निकट रहेका केही व्यक्ति र जेनजी आन्दोलनमै अग्रपंक्तिमा रहेकाको तर्फबाट दिएको सूचनाका आधारमा समाचार फैलिएको थियो । तर यसले मुकेशको परिवार मर्माहत भयो । ‘भाइको बारेमा फैलिएको गलत सूचनाले हामीमा दोहोरो तनाब थपियो,’ आकृतिले भनिन्, ‘एकातिर उसको खुट्टा त्यस्तो छ, अर्कोतिर बाहिर उनको बारेमा भ्रामक हल्ला चलेको छ । यसबारेमा हामीसँग कसैले सोधखोज नै गरेन । एक्कासि समाचारमै त्यस्तो हल्ला फैलाइयो । यसले हामीलाई दोहोरो पीडा भयो ।’
उनले कलिला युवालाई प्रयोग गर्ने भाँडो नबनाइयोस् भन्ने मागसमेत गरिन् । ‘जनयुद्धकालमा एउटा पार्टीले प्रयोग गर्यो, अहिले अर्कोले । यो षड्यन्त्र हो । अगाडि बच्चाहरूलाई राखेर पछाडिबाट यस्तो गर्ने रु हामीले पनि बुझेका छौँ,’ आकृतिले भनिन् ।
मुकेशको उपचार निःशुल्क भइरहेको छ । परिवारलाई उनको भविष्यको चिन्ता छ । उनको खुट्टा गुमेपछि अब कृत्रिम खुट्टा राख्नुपर्ने हुन्छ । आकृतिका अनुसार नेपालमा पाइने कृत्रिम खुट्टा त्यति राम्रो छैन । ‘भर्खर २२ वर्षको भाइले पूरै जिन्दगी बिताउनु छ । उसलाई राम्रो कृत्रिम खुट्टा चाहिन्छ, जुन विदेशबाट मगाउनुपर्छ वा उसैलाई विदेश लैजानुपर्छ,’ उनले भनिन् । उनले सरकारबाट यसबारे पहल गर्नुपर्ने बताइन् ।
‘आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरूको परिवार, घाइते भएकाहरूलाई पैसा दिँदैमा पीडा टर्दैन,’ आकृतिले भनिन्, ‘हाम्रो भाइको गुमेको भविष्य फिर्ता हुँदैन । उसको बाँकी जीवन सहज बनाउन सरकारले सहयोग गर्नुपर्छ ।’
आकृतिका अनुसार अहिले मुकेश होसमै छन्, बोल्न सक्छन् तर शरीर निकै कमजोर छ । उनको रक्तचाप र हेमोग्लोबिनको मात्रा पनि कम छ । परिवार उनको स्वास्थ्य अवस्थालाई लिएर चिन्तित छ । आफूहरूको मुख्य लडाइँ अब मुकेशको भविष्य सुरक्षित गर्नेतर्फ रहेको दिदी आकृति बताउँछिन् ।
